Fragment uit het boek "Yogacara"
van Roland Yuno Rech
Het onderricht van de Boeddha en de Mahayana
Ik zou willen terugkomen op de ontwikkeling van de boeddhistische filosofie vanaf Shakyamuni Boeddha, 5 eeuwen voor Chr., tot het verschijnen van de Yogacara, met de twee beroemde broers Asanga en Vasubandhu, dat men situeert op de overgang tussen de 3de en de 4de eeuw na Chr.
Wat is er in die periode gebeurd op het gebied van het boeddhistische denken? Sommige boeddhistische scholen, zoals de Tendai, menen dat Shakyamuni na zijn verlichting getracht heeft om zijn ervaring op de meest diepgaande wijze te onderwijzen. Zo zou hij stellingen en ideeën onderwezen hebben die men terugvindt in de Sutra van de Bloemenkrans, de Avatamsaka Sutra. (Thans neemt men aan dat deze sutra deel uitmaakt van de derde cyclus onderrichtingen van de Boeddha, en paradoxaal genoeg, plaatst men hem op het einde.)
Maar na een week of enkele dagen zou hij dat onderricht opgegeven hebben omdat hij zich bewust geworden was dat zijn toehoorders hem niet verstonden. Het bracht te veel vragen met zich mee! Zo zou hij dan beslist hebben om de Vier Edele Waarheden en het Achtvoudig Pad te onderwijzen en, algemeen, de filosofie die men thans het ‘Kleine Voertuig’ of Theravada noemt. Het is pas 5 eeuwen later dat men de sutra’s van de Prajna Paramita en de Sutra van de Bloemenkrans zogezegd herondekt zou hebben.
Uiteraard denk ik dat dit verhaal een mythe is. Ik ben er genoeg van overtuigd dat de Boeddha, zoals hij zelf gezegd heeft, gedurende 45 jaar niets verborgen hield in verband met zijn onderricht. Ik denk zelfs dat de onderrichtingen van de Mahayana gevat zijn in de originele onderrichtingen van de Boeddha. Het is gewoon de manier van begrijpen en bestuderen van deze originele onderrichtingen, en vooral de conclusies die de monniken die deze leer bestudeerden er uit trokken, die ervoor gezorgd hebben dat het originele onderricht van Shakyamuni, dat de Mahayanana – het Grote Voertuig – was sinds het begin, uiteindelijk het Kleine Voertuig geworden is. Zo werd het een leer die steeds meer afweek van de initiële intentie, en dus ook van de verlichting van Shakyamuni.
Wat de auteurs van de sutra’s van de Prajna Paramita herondekt hebben bij het begin van de christelijke tijd, omstreeks de 3de eeuw, zijn uiteindelijk niet de sutra’s, die volgens een legende diep in een grot door Naga’s zouden bewaard geweest zijn. Maar het is gewoonweg de diepe betekenis, die reeds aanwezig was in de woorden van Shakyamuni, van in het begin. Volgens mij is het veeleer de wijze van bestuderen en interpreteren van het originele onderricht dat veranderd is.
Ik denk dat er niets verborgen is. Als bewijs zou ik een sutra willen aanhalen die de ‘Mula-Pariyaya Sutra’ genoemd wordt, in het Frans vertaald als ‘Cause Originelle’ – de oorspronkelijke oorzaak. Dit is een zeer slechte vertaling, want in het boeddhisme, in het onderricht van de Boeddha, is er geen oorspronkelijke oorzaak. Let op, als ik zeg ‘Er bestaat geen oorspronkelijke oorzaak’, dan is dat een bevestiging van de diepe realiteit, van de ultieme realiteit, een diepe waarheid. In de oppervlakkige of relatieve realiteit zijn er uiteraard wel oorzaken en oorsprongen. De dingen verschijnen en verdwijnen. Er is minstens één ogenblikkelijke of nabije oorzaak. Maar men kan niet in de tijd of in de geest teruggaan om de ultieme oorzaak terug te vinden.
Tags: Roland Yuno Rech